Pilus, Bakteri hücrelerinin yüzey kısmında bulunan, bakteriyel birleşme meydana gelebilmesi maksadı gerekli bulunan saç şeklindeki bir yapıdır. Piluslar bakteriyi kendi cinsinden öbürüne bağlayarak iki hücrenin sitoplazmaları arasında köprü görevi görmektedirler. Bu görev ile plazmidler bir hücreden diğerine sevk edilebilir. Edinilmiş olan bilgiye göre bir plazmid bakteriye antibiyotik dayanıklı olması şeklinde yeni özelliklere sahip olabilir. Pilus, seks pilusu şeklinde de isimlendirilir. Fakat sürecin işlemesi cinsel üreme ya da çiftleşme ile hiçbir şekilde bir ilişkisi bulunmamaktadır. Pilus da penisin bakterilerde bulunan dengi değildir. Buna karşın az da olsa bazı metinlerde piluslu olan bakteriler için erkek benzetmesi, pilussuzlar için ise dişi benzetmesi kullanılmaktadır.

Bir bakteri hücresinde yer lan pilusların miktarı 10 adete kadar artabilir. Cins olan bir pilus 9 ve 10 mili metre çapında olmaktadır. Pilus, piluslu olan bakteriden alıcı olan bakteriye DNA aktarılmasını sağlamaktadır. Bu vasıta ile avantajı sağlamakta olan genetik şeklinde olan özellikler bir bakteri popülasyonu içerisinde insanlara ulaştırılabilir. Her cins bakteri seks pilusu meydana getirmez fakat değişik olan bakteri cinsleri arasında pilus bağlantıları meydana gelebilir.

Fimbrium pilus; Bakterinin belli olan yüzeye bağlanmasına yarayan kısa şeklide olan bir pilustur. Bazı yerlerde pilus kelimesi fimbriumun kullanılması gereken yerde de kullanılmaktadır. DNA aktarmada kullanılmakta olan pilus için ise seks pilusu adı verilmektedir. Fimbriumlar hücrenin kutuplarında ya da tüm hücrenin yüz kısmına eşit bir şekilde dağılmış şekilde yer alırlar. Miktarları 200'e kadar yükselebilir. Fimbriumlar hastalık oluşturan bakterilerin hedef olarak gösterilen dokularda bulunan hücrelere bağlanmalarını oluşturduğu için, fimbriumları meydana getiren proteinler kolonizasyon faktörü olarak da isimlendirilir.

Mutasyon olması neticesinde fimriumsuz bir şekilde kalmış olan bakteriler bu sebepten dolayı hastalık oluşturmazlar. Bazı fimbriumlar alyuvarlar ile bağlantı kurup onların öbekleşmesine sebep olur. Değişik olan fimbriumlar ise bakterinin maya ya da mantar hücrelerine bağlanmalarına sebep olur. Pilus ve fimbriumlar ilk olarak pilin proteinlerinden meydana gelir. Fimbriumlar da yer alan lektinler, hedef olan hücrelerin yüzey kısmında yer alan oligosakkaritleri tanımakta olup onlara bağlanmayı oluşturmaktadır.

Bazı bakteriler ise konak organizmanın bağışıklık sistemine karşı korunmasını sağlamak maksadı ile aralıklı bir şekilde fimbria antijenlerini farklı duruma getirirler. Bazı bakteriler ise enfeksiyonlarının sadece belli olan zamanlarında pilus imal ederler. Piluslar bakteri hücre iskeletinde bulunan MreB proteini ile etkileşime girerek hareketi meydana getirir. Bu süreç içerisinde kaslarda oluşan miyozin hareketine benzer bir hareket gösterir. Pilusun ucu katı yüzeye bağlanmasının ardından pilusun kasılması ile bakteriyi ileri kısma doğru çeker.