Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
Bitki Islahı

Bitki Islahı

Bitki Islahı, Ekonomik açıdan oldukça büyük bir öneme sahip olan bitkilerin genetik ve stogenetik alanlarından faydalanılarak tür, çeşit, cins ve genetik yapıların, tatlı, görünümü güzel, yüksek verim ve uzun raf ömrü gibi tüketici ve yetiştiricinin isteğine göre planlı olarak farklılaştırılması ve geliştirilmesine bitki ıslahı adı verilir. Islah terimi, tarım kadar eski yıllara dayanır. Çiftçiler her dönemde en iyi ve verimli bitkileri seçerek tohumlarını aldılar ve bitkileri dış ortama uyumlu bir duruma getirdiler. Dış çevre sürekli olarak değişime uğradığı için bu bir evrimleşme süreci oldu.

Bitki ıslahının başlangıcı


Bitki ıslahının bilimsel olarak temelleri 19. Yüzyılın başlarında doğa bilimcisi olan Charles Darwin ve Gregor Mendel tarafından atılmıştır.

Doğa bilimcisi olan Charles Darwin in doğal seleksiyon teorisi evrim sürecini açıklamıştır ve bu evrim süreci en güçlü olanın hayatını sürdürme ilkesi olarak kabul görmüştür. Gregor Mendel ise Darwin in teorisine oldukça katkı sağlamış, çiçeklerin renginin kırmızı ya da beyaza çevrilmesinin yalnızca doğa ve havadan kaynaklanmadığını bu olayı sadece bitkinin kendi içerisinde bulunan özelliklerinin yapabileceğini fark etmiştir. Mendel, manastır bahçesinde bezelyeleri incelerken sistematik şekilde melezleyerek kalıtım mekanizmasını keşfetti. Günümüzde ticari bitki ıslahı teknolojinin gelişmiş şekline dönüşmüş olsa bile ana fikir hala seleksiyon ve melezlemedir.

Melezleme ve Eşleştirme


Melezlame: Hibrit türlerinin oluşturulmasında en iyi sonuç sağlayan yöntemlerden biri ıslahtır. Melezleme yapmak için kontrollü şekilde bir teknik belirlenip elde edilmek istenen özelliklere sahip özenle seçilmiş olan iki doğal ebebeyn çaprazlanarak oldukça üstün performansı olan farklı bir çeşit elde edilebilir. Bu teknik hetrerozis ya da hibrit gücü olarak bilinmektedir. Melezleme çeşitlere daha yüksek oranda verim kazandırır ve farklı olumsuzluklara karşılık kendine döllenen türlerden çok daha toleransı yüksektir.

Eslestirme: Hibrit türü sağlamak ve elde edilmek istenen özellikleri sağlamak için bir erkek ve bir dişi olmak üzere iki doğal ebebeyn gerekir. Hibrit oluşturma esnasında ıslahatçının ilk yapması gereken gerekli olan genleri bulunduran iki doğal ebebeyn, bir erkek ve bir dişi üreme soyu geliştirmektir. Bu olay kendileme tekniğiyle yapılır. Doğallıklarını sağlamak için her ikisinin de birbirlerinden ayrı olarak üretilmesi gerekmektedir. Bitki ıslahatı yapacak olan kişi doğru melezleme yöntemlerini kullanırsa oluşacak olan hibrit, hibrit gücü heterozis gösterir. Seçilecek olan ebeveynler birbirlerinden farklı oldukları durumda heterosis etkisi daha da fazla olacaktır. Bu sebeple değişik melezler oluşturmak için oldukça geniş bir bitkisel gen kaynağı ve farklı hatlar kullanılır. Bitki ıslahında bitki mısırının geliştirilmesi büyük bir dönüm noktası olmuştur. Günümüzde birçok bitki türünde melezlemeden faydalanılmaktadır.

Bitki ıslahının amacı


Çoğu ıslahatçının ilk amacı verimi daha da artırmaktır. Yüksek verim sağlamak için hastalıklara dayanıklılık gösteren türlerin geliştirilmesi ve aynı zamanda fizyolojik özelliklerden kaynaklanan yüksek verimli olan çeşitler elde etmek ile mümkün olur. Bitki ıslahının en çok faydası, yeni oluşacak olan tarımsal alanlarda uyum sağlayan türlerin geliştirilmesidir. Mesela yüksek sıcaklığa uyum sağlayıp verimi daha yüksek olan domates çeşitleri örnek olabilir. Türlerin vejetasyon periyodunu ayarlayarak mevcut olan büyüme mevsimine uyum sağlayabilecek olan türler geliştirmektir. Bitki ıslahının bir diğer yararı ise bitkilerin agronomik özelliklerini geliştirmektir. Bu duruma karoten oranını yükseltilmiş olan mor havuç ve likopen oranı artırılmış domates örnek verilebilir.

Bitki ıslahının en iyi bilinen başarısı böceklere ve hastalıklara dayanan varyetelerin geliştirilmesi olmuştur. Birçok bitkilerde dışarıdan gelecek zararlara ve hastalıklara karşı en bilinen koruma şekli bu gibi durumlara dayanıklı çeşitleri üretmektir. Özellikle de topraktan kaynaklanan patojenlere etki edebilecek en etkili yöntem dayanıklılık ıslahıdır. Bu durum sadece çiftçiler için değil insan ve çevrenin sağlığı bakımından da oldukça önemlidir. Hastalıklara dayanıklı olanlar varyeteler ile sıcak, kurak ve soğuğa dayanıklı olan varyatelerin faydaları birbirine benzer. Bitki ıslahından faydalanmada verim artışı ön planda tutulmuştur, ancak tarımsal ürünlerin yüksek kalitede olması da önemli bir faydadır.

Bitki ıslahçının bilmesi gereken konular

Botanik bitki ekolojisi ve fizyolojisi, sitogenetik ve genetik, istatistik, agronomi, bitki biyokimyası ve bitki hastalık ve zararları gibi konular bitki ıslahçının bilmesi gereken konular arasında yer alır.
Son Güncelleme : 21.01.2024 09:52:06
Bitki Islahı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
Bitki Islahı Yorumları
şifre

1 Yorum Yapılmış "Bitki Islahı"
Kırmızı ve mavi açan sarmaşık çiçeklerinden kırmızı mavi çiçek açan sarmaşık üretmiştim
Bedir . 13.02.2019 21:57:51
CEVAP YAZ
Fotosentez Denklemi
Fotosentez Denklemi
Fotosentez denklemi, ototrof canlılar inorganik maddelerden ihtiyacı olan organik maddeleri sentezleyebilir. Bu canlıların çoğu bunu ışıktan faydalanarak yapmakta ve buna fotosentez denmektedir. Fotosentez, ışık enerjisi + sentez anlamına gelir. Algl...
Amitoz
Amitoz
Amitoz bölünme, aslında mitoz bölünme ile aynı şekilde gerçekleşmektedir. Fakat amitoz bölünmede sitoplazmada herhangi bir değişiklik gözlenmez. Amitoz bölünme sonrasında çığa iki hücre çıkar. Açığa çıkan bu hücrelerin tüm özellikleri aynıdır. Amitoz...
Katalaz
Katalaz
Katalaz, Oksijene maruz kalan ve neredeyse bütün canlılarda bulunan, yaygın bir enzimdir. Katalaz hücrede zehir etkisi yapan hidrojen peroksiti parçalama görevi olan bir enzimidir. Ayrıca da bu enzim bir başka özelliği de metilalkol ile etilalkolü ok...
Ötanazi
Ötanazi
Ötenazi, bir canlının kendi iradesiyle ya da yakınlarının verdikleri kararla ağrısız ve acısız bir şekilde hayatının sona erdirilmesidir. Ötenazi işlemi yüksek dozda ağır ilaçlarla ya da hastanın bağlı bulunduğu yaşam destek ünitesinden ayrılmasıyla ...
Arkebakteriler
Arkebakteriler
Arkebakteriler, 1970'li yılların sonunda keşfedilmiş olan arkebakteriler birçok biyoloğu fazlasıyla şaşırmış olmaktadır. Çünkü bu canlılar aşırı sıcak aşırı tuz, yüksek asit yüksek baz gibi çok ekstrem koşullarda yaşayabilme özelliğine sahip olmaktad...
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar, yaşam faaliyetlerini sürdürmek için oksijenin varlığına gerek duymayan canlılardır. Enerji besin maddelerinden elde edilir Canlıların aldıkları besin maddeleri oksijen kullanılıp ya da oksijen kullanılmadan elde edi...
Alpin Çayır
Alpin Çayır
Alpin Çayır, yüksek dağlık yerlerde ve ağaç yetişme için uygun olan sınırının biraz üstünde görülen yeşil çayırlıklara verilen genel addır. Türkiye'de sıklıkla görülmekle birlikte özellikle de Doğu Anadolu'da yer alan dağlar, Toros Dağları ile Kuzey ...
Calvin Döngüsü
Calvin Döngüsü
Calvin Döngüsü, Işıktan bağımsız reaksiyonlar kloraplastların stromaların da meydana gelir. Karanlık reaksiyonlar veya karbon tutma reaksiyonları olarak da adlandırılan bu evre de ışığa doğrudan gereksinim yoktur; ancak ışığa bağımlı reaksiyonlarda ü...
Plazmid
Plazmid
Plazmid: DNA nın kromozomdan ayrı olan bir parçasıdır ve kendisini eşeyleyebilmektedir. Dairesel ve çift sarmallı olan plazmid genellikle bakterilerde, ara sırada ökaryotlarda bulunmaktadır. Boy uzunluğu 1-400 kilo baz çifti arasında farklılık göster...
Mikrofilament
Mikrofilament
Mikrofilament, diğer adı aktin filamentleri olantümökaryotik hücrelerin, sitoplazmasında yer alan, hücre iskeletinin en ince filamentidir olarak bilinmektedir. Aktininalt birimleri olan bu çizgisel şekildeki polimerler, esnek ve güçlü biçimdedir. Mik...
Virüs Hastalıkları
Virüs Hastalıkları
Virüs hastalıkları, virüs vücutta canlı ve sağlıklı hücreleri enfekte edebilen mikroskobik taneciklere verilen addır. Bir konak hücreyi enfekte ederek çoğalabilen virüsler, insan vücudunda birçok hastalığa yol açabilir. Virüs nedeniyle oluşan hastalı...
Peptidoglikan
Peptidoglikan
Peptidoglikan, hücre duvarının sıkılığı ve hücrelerin şeklinin oluşmasını sağlamaktadır. Bir tabaka şeklinde olup prokaryot hücrelere sahiptir. Amino asit, şeker ve kovalent bağ ile çapraz bağlanması sonucunda glikan adlı zincirleri oluştururlar. İçl...

 

Fotosentez Denklemi
Amitoz
Katalaz
Ötanazi
Arkebakteriler
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Alpin Çayır
Calvin Döngüsü
Plazmid
Mikrofilament
Virüs Hastalıkları
Peptidoglikan
Rekombinant Dna
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Plasenta
Komünite
Maya Mantarı
Küf Mantarı
Bitki Islahı
Çiçeksiz Bitkiler
Dna Ligaz
Aerob Bakteriler
Aktif Taşıma
Penisilin
Fosfor Döngüsü
Algler
Hidrokarbonlar
Melanin
Boyun Kasları Nasıl Gevşetilir
Asit Çeşitleri
Popüler İçerik
Rekombinant Dna
Rekombinant Dna
Rekombinant DNA, Doğada kendiliğinden olması mümkün olmayan, genellikle değişik biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendisli...
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Oksijenli solunum yapan canlılar, canlıların bir çok ortak özellikleri vardır. Solunum, hareket, beslenme, boşaltım, üreme, büyüme, hücre yapısı, uyum...
Plasenta
Plasenta
Plaseta,  halk arasında bebeğin eşi olarak da adlandırılan, anne karnındaki bebeğin gelişimi için ihtiyaç duyulan her şeyi anneden temin eden ve anne ...
Komünite
Komünite
Komünite, popülasyonlar dünya üzerinde doğal ortamda farklı olan diğer canlılardan özgür ve bağımsız bir şekilde serbest olarak bulunamaz. Herzaman bi...
Maya Mantarı
Maya Mantarı
Maya Mantarı, hayvan dokuları ve bitki öz suyu dahil olmak üzere nemli ve sulu ortamlarda yaşayan hücreli mantar olarak bilinen mantarlardır. Maya man...
Küf Mantarı
Küf Mantarı
Küf mantarı, aslında hepimizin bir kez bile olsa gördüğü bir canlı türüdür. Genellikle bayatlamış olan ekmeklerde gördüğümüz bu mantarlar, direk olara...
Çiçeksiz Bitkiler
Çiçeksiz Bitkiler
Çiçeksiz Bitkiler, adından da bilindiği gibi üzerinde çiçek olmayan bitkilere denilmektedir. Bu tür bitkilerde genellikle gövde, kök ve yaprakları faz...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Fotosentez Denklemi
Amitoz
Katalaz
Ötanazi
Arkebakteriler
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024