Yellowstone Kalderası

Yellowstone kalderası 60 km uzunlukta, 40 km genişlikte ve 10 km derinlikte magma haznesine sahiptir. Bu haznesi yaklaşık 24.000 km3 magma içermektedir. Magma kısmen erimiş şekilde ve birkaç bin yılda biriken gazlarla zenginleşmiştir. Kalderanın bulunduğu bölge bu magma haznesinin üzerinde yükselmektedir. Magmanın gazla zenginleşmesi ve kritik noktaya gelmesi halinde uzak alanlarda birkaç alanda üst tabaka delinir. Delinme bölgedeki yükseltiden dolayı, magma haznesinin üstünde halka biçiminde meydana gelen çatlaklardan olur. Böylece sert zeminde boşalan magma haznesine gömülür ve karakteristik şekilde kalderayı oluşturur. Yellowstone kalderası da diğer süper yanardağlar gibi böyle oluşmuştur. Yanardağın patlama şiddeti, volkanın patlama indeksindeki değeri 8 ve daha üzerinde olur. Patlama sırasında binlerce kilometreküp lav kalderanın magma haznesinden ses hızının üzerindeki hızla stratosferin yaklaşık 50 km üzerine fırlar, 100 km'lik uzaklığa kadar yayılır. Dünyanın her yerini volkan tozu kaplar.

Dünyanın en büyük süper yanardağı olana Yellowstone Kalderası Amerika'da bulunmaktadır. Uzmanların yakın takibinde olan kalderanın 2004 yılından itibaren rekor denebilecek seviyede yükseldiği belirlenmiştir. Bu volkanın parlaması halinde ülkenin üçte ikisinin üzerindeki alanın yaşama uygun olmayacağı belirtilmektedir.

Wyoming Parkında bulunan yanardağın tabanı son 3 yıl içinde 23 cm yükselmiştir. Düzenli olarak bu ölçümlerin yapıldığı ve kayda alındığı 1023 yılından itibaren bu yükselme uzmanlar tarafından rekor olarak değerlendirilmektedir. Uzmanlar en son 640 bin önce patlamış olan kalderanın patlama riskinin bulunduğu konusunda endişelidir. Buna rağmen son 2,1 milyon yılda 3 defa patlamış olan yanardağın hakkındaki verilerin eksik olması nedeniyle, yeni bir aktivitenin tarihi konusunda net bir bilgi de bulunmamaktadır. Böylesi bir patlamanın neticesinde ortaya çıkacak zehirli gazların etki alanındaki bölgelerde canlı türleri yok olacaktır.

Amerika'da en büyük volkanik sahada yer alan Yellowstone Kalderası, yeryüzündeki en muhteşem oluşum olarak kabul edilir. 640 bin yol evvel oluşan büyük patlamanın sonrasında 30 defa küçük patlama olmuştur. En son olarak 70 bin yıl önce yanardağın patladığı biliniyor. 22 Temmuz 1980 yılında Washington'da bulunan St. Helens Dağının patlamasının yarattığı etkiyle kıyaslanırsa, Yellowstone Kalderası patladığında binlerce kat güçlü olacaktır.

Süper yanardağlar böyle kaldera olarak tanımlanmakta, dağ gibi çıkıntı yerine büyük ebatlı çöküklerden oluşmaktadır. Yellowstone Kalderasının 10 km altında bulunan dev boyuttaki magma haznesinde basınç yükseldikçe, yüzeyde yükselmektedir. Bu ölçülebilir sıcaklık artışını da beraberinde getirmektedir.

Yellowstone Kalderası Yorumları
		Kırmızı sayı	Yorumu Gönder >>