Uyku Bozukluğu

Uyku bozukluğu, uyku insan yaşamı için gerekli olan bir ihtiyaçtır. Uyku bozukluğu birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir. Bu nedenle nörolojik ya da psikolojik olabilir. Uyku sadece zihinsel faaliyetlerin sürmesi için değil hormonlar üzerinde de oldukça etkilidir. Uyku bozukluğu yaşayan kişinin vakit kaybetmeden bir doktora başvurulmalıdır. Uyku bozukluğunun nedeni araştırılarak nedene yönelik tedavi başlatılmalıdır. Depresyon, şizofreni gibi rahatsızlıklar uyku bozukluğuna neden olan rahatsızlıklardır.

Uyku bozukluğu birçok nedenden kaynaklanabilir. Kalıcı stres, alkol, sigara, yoğun egzersiz, çalışma saatleri, uykusuzluk eğilimi, uyku hapları, kullanılan bazı ilaçların yan etkileri, aşırış eşli ortamda kalmak gibi birçok neden uyku bozukluğuna yol açabilir.

Stres: Stres vücutta birçok hastalığa yol açtığı gibi uyku bozukluklarına yol açan bir durumdur. Çoğu uyku bozukluğu stres nedeniyle yaşanabilir. Bu gibi durumlarda stresle başa çıkmanın öğrenilmesi uyku bozukluklarının giderilmesi için önemlidir.

Uykusuzluk eğiliminin neden olduğu bozukluklar: Bazı kişiler stresliyken ya da problemli dönemlerde diğer insanlardan daha fazla uyuyabilir. Bu gibi durumlarda kişinin uykusuzluk geliştirme gibi bir problemi olduğunu bilmesi ve bu durumla başa çıkmayı öğrenmesi gerekir.

Alkol-kafein: Özellikle gece yatmadan önce alınan alkol gece boyunca devamlı uyanmaya neden olabilir. Kafein yine alkol gibi kişinin uyanık kalmasına neden olur. Kişi uyusa bile dinlenmeden uyanır.

Çalışma saatleri: Vardiyalı bir işte çalışan kişiler uyku bozukluğu yaşayabilir. Aynı durum çalışma saatleri devamlı değişen kişilerde daha fazla görülür.

Egzersiz: Dinlenen ve sakin bir yaşam süren insanlarda uyku bozukluğuna rastlanılmadığı düşünülse de aslında hiç hareketsiz kişilerde de uyku bozukluğuna rastlanır. Hiç egzersiz yapmayan ya da aktif olmayan kişiler gece uykuya dalmakta problem yaşayabilir. Günlük düzenli olarak egzersiz yaparak uyku düzeni kontrol edilebilir.

Ses ve aydınlık: Yatılan odanın mümkün olduğunca sessiz ve karanlık olması gerekir. Odaya yakın mekanlarda televizyon ya da benzeri sesler varsa uykuya dalma problemi yaşanır. Sessiz bir ortam kadar karanlık ortamda uykuya dalmayı kolaylaştırır. Yatılan odanın yeterince karanlık olması gerekir.

İnsomnialar: Uyuyamama hastalığı olarak tanımlanabilir. Ciddi bir uyku bozukluğudur. Kişi uykuya dalamaz ya da gece boyunca uyanık kalır. Hastalar gözlerini kapatamadığından ya da devamlı yatakta döndüğünden şikâyetçi olur.

Uykuda solunum bozukluğu: Uykuda solunumun kesilmesiyle alakalı olarak birçok hastalıktan bahsetmek mümkündür. Önemli bir hastalık grubu olan uykuda solunum bozukluğu, uykuda sürekli tekrarlayan nefes durması, nefes alışverişinin azalması ya da solunum sığlaşması olarak tanımlanabilir.

Hipersomnialar: Gündüz saatlerce uyuma veya gece yerine gündüz uyuma olarak tanımlanır. Hipersomnia problemi olan kişi gece uyusa bile gündüz tekrar uyuma ihtiyacı hisseder. Tedaviyle kontrol altına alınabilir.

Sirkadyen ritim bozuklukları: Ritim merkezi beynin orta kısmında tıpkı bir saat fonksiyonu görür. Merkez dışarıdan ya da vücuttan aldığı mesajlara göre uykuya başlamayı ya da bitirmeyi sağlar. Bu sistemde yaşanan fonksiyon bozukluğu uyku problemine yol açar.

Parasomniler: Çocukluk döneminde başlayan ve yetişkinlik dönemine ulaştıkça azalan, bazı durumlarda yetişkinlerde de görülen uyku anında davranış bozukluğu olarak tanımlanır. Kabus bozukluğu, uyurgezerlik, uyku terörü ve isimlendirilemeyen parasomnia olarak 4 türü vardır.

Uykuyla ilişkili hareket bozuklukları: Huzursuz bacak sendromu, hareket bozuklukları gibi bazı hastalıklar uyku bozukluğuna yol açar.

Uyku bozukluğu uzun süredir devam ediyorsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bozukluk psikolojik nedenlerden kaynaklanıyorsa tedavi nedene yönelik yapılır. Bu gibi durumlarda kısa süreli ilaç tedavisi uygulanabilir. Uyku bozukluğu problemi için uyku merkezleri ya da Uzman bir psikiyatrise danışılması ve nedenin detaylı bir şekilde araştırılması gerekir.

Uyku bozukluğunda uygulanacak tedavi nedene ve hastanın sağlık durumuna göre yapılır. Uygulanacak tedavi kişiden kişiye değişebilir. Sorun psikiyatrik nedenlerden kaynaklanıyorsa öncelikle bu gibi sorunların tedavi edilmesi gerekir. Bozukluk uyku apnesi, horlama, ritim bozukluğu gibi sorunlardan kaynaklanıyorsa bu tür sorunların Uzman bir hekim tarafından tedavi edilmesi gerekir.