Prokaryot ve Ökaryot Hücre Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Prokaryot ve Ökaryot Hücre

Prokaryot ve ökaryot hücre, canlıları sınıflara ayırırken temelde hücre yapıları göz önüne alınmaktadır. Bunun için canlılar 2 üst aleme ayrılır. Şunlar kolay ilkel canlıların bulunduğu prokaryotlar ve ileri yapılı canlıların bulunduğu ökaryotlardır. Yapısal farklılıkları bakımından 2 basit hücre tipi yer alır. Biri bakterilerde rastlanan daha kolay hücre tipi, ötekisi ise diğer tüm hücrelerde rastlanan daha karma karışık hücre tipidir. Bu farklılığa dayanılarak canlılar prokaryot ve ökaryot hücreler olmak amacıyla 2 basit gruba ayrılır.

Prokaryot hücreler: Belli bir çekirdekleri olmayan, kalıtım maddesi sitoplazmada dağınık yer alan basit hücrelerdir. Bunların zarları organelleri yoktur. Yalnızca ribozom organeli içermektedirler. Kimisi sitoplazma içinde klorofil pigmentleri veya hücre zarından meydana gelen mezozomlar olabilir. Örneğin; bakteriler ve mavi ve yeşil algler prokaryot hücre yapısına sahip canlılardır.

Ökaryot hücreler: Belli bir çekirdek yapısına sahiptirler. Çekirdek içerisinde DNA, RNA, özel çekirdek sıvısı ve çekirdekçik benzeri yapılar yer alır. Zarlı ve zarsız organellere sahiplerdir. Örneğin; birey, hayvan, nebat, mantar ve protista benzeri canlıların hücreleri ökaryot hücre yapısına sahiptir.

Prokaryot ve ökaryot hücreler arasındaki farklar

Elektron mikroskobunun geliştirilmesiyle beraber, biyologlar hücre yapıları analiz imkânı buldular. Bu araştırmalar nihayetinde canlılar aleminde 2 basit hücre tipi meydana geldiği meydana çıktı. Prokaryotik ve ökaryotik hücre yapısal olarak daha kolay olan prokaryotik hücre yapısı yalnızca bakterilerde yer alır. Diğer tüm organizmalar başka bir deyişle protista, fungi (Mantarlar), bitkiler ve hayvanlar, daha karma karışık olan ökaryotik hücre yapısına sahiptir.

Prokaryot ve Ökaryot Hücre İncelenmesi

Prokaryot hücreler: Çekirdek zarı ve zarlı organeli mevcut olmayan hücrelere prokaryot hücreler denir. Kalıtım maddeleri sitoplazmaya yayılmış olarak yer alır. Sözgelişi, bakteriler ve mavi yeşil algler.
Ökaryot hücreler: Prokaryot hücrelerden fazladan fazla evrimleşmiş hücrelerdir. Kalıtım materyalleri zarla çevrilmiş çekirdek içerisinde yer alır ve zarlı organel taşırlar. Protista, fungi (Mantarlar), nebatlar ve hayvanlar alemleri ökaryot hücre yapılı canlılardan meydana gelmiştir.

Prokaryot ve Ökaryot Hücrelerin Ortak Özellikleri Nelerdir?

Bu nitelikleri kısacası şu biçimde sıralayabiliriz:

Hücre zarlarının alternatif yapıda olması
Her 2 hücre tipinde de kalıtım maddesinin DNA olması
Protein sentez mekanizmalarının ve ribozomlarının alternatif olması
Glikoliz benzeri birtakım tepkimelerin her 2 hücre tipinde de partner olarak görülmesi
Fotosentetik canlılarda fotosentez tepkimelerinin alternatif olması
Zar proteinlerini sentezleme ve hücre zarına yerleştirmede kullanılan mekanizmanın benzerliği

Ökaryot hücrelerde bulunduğu takdirde prokaryot hücrelerde gözlenmeyen nitelikleri şu biçimde sıralayabiliriz;

Kalıtım materyalinin çekirdek zarıyla boşanmış özel bir kısım olan çekirdek içerisinde yer alması
Çekirdek içerisinde yer alan DNA'larının protein bir kılıfla çevrili olması
Zarsı organellere sahip olmaları
Oksijenli solunum yapabilmek amacıyla özelleşmiş mitokondri organeline sahip olmaları
Fotosentez için özelleşmiş kloroplast organeline sahiptirler
Mikroflament ve mikrotübül yapılarından meydana gelmiştir, karma karışık yapılı hücre iskeletine sahip olmaları
Fagositoz ve pinositoz yapabilmek
Prokaryotl canlılardan daha karma karışık yapılı kamçı bulundurabilme özelliği.
Hücre ayrılması esnasında meydana gelen ve kromozomların terk etmesini imkânı sunan, mikrotübül yapısında olan iğ iplikleri
Her özellik için 2 gen transfer özelliği (Diploidlik)
Mayoz ayrılma ve döllenmeden olan eşeyli eşey özelliği
Bazı ökaryotlarda (Nebatler) yer alan selüloz yapılı hücre duvarı

Son Güncelleme : 23.01.2024 03:50:32

Prokaryot ve Ökaryot Hücre ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Fotosentez Denklemi

Fotosentez denklemi, ototrof canlılar inorganik maddelerden ihtiyacı olan organik maddeleri sentezleyebilir. Bu canlıların çoğu bunu ışıktan faydalanarak yapmakta ve buna fotosentez denmektedir. Fotosentez, ışık enerjisi + sentez anlamına gelir. Algl...

Amitoz

Amitoz bölünme, aslında mitoz bölünme ile aynı şekilde gerçekleşmektedir. Fakat amitoz bölünmede sitoplazmada herhangi bir değişiklik gözlenmez. Amitoz bölünme sonrasında çığa iki hücre çıkar. Açığa çıkan bu hücrelerin tüm özellikleri aynıdır. Amitoz...

Katalaz

Katalaz, Oksijene maruz kalan ve neredeyse bütün canlılarda bulunan, yaygın bir enzimdir. Katalaz hücrede zehir etkisi yapan hidrojen peroksiti parçalama görevi olan bir enzimidir. Ayrıca da bu enzim bir başka özelliği de metilalkol ile etilalkolü ok...

Ötanazi

Ötenazi, bir canlının kendi iradesiyle ya da yakınlarının verdikleri kararla ağrısız ve acısız bir şekilde hayatının sona erdirilmesidir. Ötenazi işlemi yüksek dozda ağır ilaçlarla ya da hastanın bağlı bulunduğu yaşam destek ünitesinden ayrılmasıyla ...

Arkebakteriler

Arkebakteriler, 1970'li yılların sonunda keşfedilmiş olan arkebakteriler birçok biyoloğu fazlasıyla şaşırmış olmaktadır. Çünkü bu canlılar aşırı sıcak aşırı tuz, yüksek asit yüksek baz gibi çok ekstrem koşullarda yaşayabilme özelliğine sahip olmaktad...

Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar

Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar, yaşam faaliyetlerini sürdürmek için oksijenin varlığına gerek duymayan canlılardır. Enerji besin maddelerinden elde edilir Canlıların aldıkları besin maddeleri oksijen kullanılıp ya da oksijen kullanılmadan elde edi...

Alpin Çayır

Alpin Çayır, yüksek dağlık yerlerde ve ağaç yetişme için uygun olan sınırının biraz üstünde görülen yeşil çayırlıklara verilen genel addır. Türkiye'de sıklıkla görülmekle birlikte özellikle de Doğu Anadolu'da yer alan dağlar, Toros Dağları ile Kuzey ...

Calvin Döngüsü

Calvin Döngüsü, Işıktan bağımsız reaksiyonlar kloraplastların stromaların da meydana gelir. Karanlık reaksiyonlar veya karbon tutma reaksiyonları olarak da adlandırılan bu evre de ışığa doğrudan gereksinim yoktur; ancak ışığa bağımlı reaksiyonlarda ü...

Plazmid

Plazmid: DNA nın kromozomdan ayrı olan bir parçasıdır ve kendisini eşeyleyebilmektedir. Dairesel ve çift sarmallı olan plazmid genellikle bakterilerde, ara sırada ökaryotlarda bulunmaktadır. Boy uzunluğu 1-400 kilo baz çifti arasında farklılık göster...

Mikrofilament

Mikrofilament, diğer adı aktin filamentleri olantümökaryotik hücrelerin, sitoplazmasında yer alan, hücre iskeletinin en ince filamentidir olarak bilinmektedir. Aktininalt birimleri olan bu çizgisel şekildeki polimerler, esnek ve güçlü biçimdedir. Mik...

Virüs Hastalıkları

Virüs hastalıkları, virüs vücutta canlı ve sağlıklı hücreleri enfekte edebilen mikroskobik taneciklere verilen addır. Bir konak hücreyi enfekte ederek çoğalabilen virüsler, insan vücudunda birçok hastalığa yol açabilir. Virüs nedeniyle oluşan hastalı...

Peptidoglikan

Peptidoglikan, hücre duvarının sıkılığı ve hücrelerin şeklinin oluşmasını sağlamaktadır. Bir tabaka şeklinde olup prokaryot hücrelere sahiptir. Amino asit, şeker ve kovalent bağ ile çapraz bağlanması sonucunda glikan adlı zincirleri oluştururlar. İçl...