Oksijenli Solunum Evreleri, Hücrede oksijen etkisiyle, besin maddelerinin kimyasal tepkimeye sokup, Atp + su oluşturmasıdır. Solunumdan kast edilen hücresel düzeydeki kimyasal tepkime olup, soluk alıp vermek değildir. Oksijenli solunum, ökaryot canlılar yani mitokondri organeli içeren tüm canlılar da vardır.
Oksijenli solunumun evreleri; Glikoliz Evresi, Krebs Döngüsü Evresi ve Ets Evresi dir. Bu evrelerin tanımı aşağıda verilmiştir.
Glikoliz Evresi:Bu evre oksijenli solunumla oksijensiz solunumda ortak olarak vardır.
Kararlı bir bileşik olan Glikozun 1 Atp harcanarak aktifleştirilmesiyle başlar. Yedi adet reaksiyon gösterir.
1.Reaksiyon: Glikozun aktif olması için Atp den 1 P ayrılır ve Glikoza bağlantı yapar. Glikoz-6-Fosfat meydana gelir 1 Atp harcanır.
2.Reaksiyon: Glikoz-6-Fosfat enzimlerin tesiriyle, Fruktoz-6-Fosfata dönüştürme olur.
3.Reaksiyon: Fruktoz-6-Fosfata bir fosfat grubu daha ilave olur, bundan dolayı bir Atp harcanır Fruktoz-1,6-Difosfat olur.Toplamda 2Atp harcanır ve şeker aktif hale gelir.
4.Reaksiyon: Fruktoz-1,6-Difosfat enzimlerin etkisiyle her biri 1 Fosfat Grubu götüren 2 adet 3C lu PGAL molekülüne (fosfogliseraldehit) bölünür
5.Reaksiyon: 3C lu PGAL moleküllerinin her biri için NAD+ ile H2 çekilir bu biçimde NAD+ koenzimi indirgenir bundan ayrı hücredeki serbest fosfat gruplarından birer adedi moleküle bağlanır ve yüksek enerjili duruma gelir. Bu şekilde DiFosfoGliserikAsit Dpga molekülleri meydana gelir.
6.Reaksiyon: Dpga da olan P gruplarından birer adedi Adp’ ye dahil olur. Bu biçimde toplam olarak 2 ATP sentezlenir. Pga molekülleri meydana gelir.
7.Reaksiyon: Pga da kalan birer P grubu da Adp ye bağlanır ve 2 Atp oluşturur. Bu şekilde 4 Atp sentezlenir. Neticede 2 Pga (fosfogliserikasit ya da pirüvat ) kalır.
Krebs Evreleri: Glikolizin neticesinde 2 tane 3C lu Pirüvik Asit Pga oluşmuştu. Bu iki Pirüvat sitoplazmadan ayrılıp, Mitokondriye girer.
Her bir Pirüvattan bir Co2 ve H2’den ayrılır. Ayrılan hidrojenler Nad koenzimince tutulur ve Nadh + H+ oluşur Co2 ise burada serbest kalır.
Bu meydana gelen reaksiyonların sonucunda 2C lu Asetil-CoA oluşur. Asetil-CoA krebs döngüsü başlatan maddedir. Krebs evresi toplam 6 reaksiyondan oluşur.
Ets Evresi:
Nadh-Q Redüktaz, Ubikinon, Sitokrom Redüktaz, Sitokrom C, Sitokrom Oksidaz
Glikolizde 4 Atp üretilir ancak net kazanç 2 Atp dir. Krebs döngüsünde içinde toplam 2 Atp meydana getirilir.
Bu şekilde Ets ye girmeden evvel elde 4 Atp var. Ets neticesinde her bir Nadh+H+ için 3Atp elde edilir ve her bir Fadh2 için 2Atp elde edilir. Toplamda 10 Nadh+H+ ve 2 Fadh2 olduğu için Ets de 34 Atp elde edilir. 4 Atp de Ets öncesi elimizde vardı bunlarında toplamı 38 Atp eder.
