Mutant Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Mutant

Mutant, türlü elektro mıknatıssal ışınların etkisiyle DNA'ya da RNA diziliminde bazı bozulmalar oluşan organizmadır. DNA sarmalındaki geniş ölçekli ya da dizilimindeki sıralamaya yönelik türlü bozulmalar meydana getiren X, Y, Z, Gama gibi ışınların canlıda biyolojik manada farklılaşmaya sebep olabileceği gibi, farklılaşma fizyolojik olarak da etkili olabilir. Bilim alanında mutand canlılara gösterilen en yaygın örnek Amerikan ıstakozudur. Mutasyonlar germ hattında ve somatik olarak iki şekilde gelişebilir. Mutasyonun etkisi organizmada kalıtsal etkiye sebep olabileceği gibi, kalıtsal olmayan etkide yapabilir. Bu mutasyonların germ hattı ya da somatik olarak adlandırılması, etkinin kalıtsal olup olmamasıyla alakalıdır.

Germ hattı mutasyonu

Germ hattı mutasyonu, organizmada kalıtsal etkiye sebep olan mutasyonlardır. Mutasyondan sonra meydana gelen değişim sonraki kuşaklar üzerinde de etkili olur. Bu mutand organizmanın eşey hücresini mutasyona uğrattığını gösterir. Kalıtsal değişime neden olan germ hattı mutasyonu mutand nesil adı verilen bir kuşağa yol açar. Mutant organizmanın eşey hücrelerinde yani üreme hücrelerinde RNA'ya da DNA üzerinde etk yapan mutasyon hem kromozom yapısını değiştirebilir hem de kromozom sayısını, genleri bile değiştirebilir.

Somatik mutasyon

Somatik mutasyon türünde, mutant organizmada meydana gelen değişim kalıtsal özellik taşımaz. Daha sonra gelen nesilde mutant canlıdaki mutasyon etkileri burada görülmez. Ortaya çıkan mutasyon sadece dokularda ortaya çıkar. Germ hattı mutasyonunda eşey hücreleri etkilenirken, burada sadece dokular etkilenir. Mutant organizmadan meydana gelen yeni nesilde mutasyon öncesinde özellikler görülür. Mutant canlıların meydana gelmesinde çok farklı etkenler neden olabilir. Bunların arasında mayoz bölünme sırasında olan DNA replikasyonu bulunmaktadır. Mutajen kimyasallara maruz kalma, ultraviyole ışınlar, virüsler, bazı ilaçlar, transpozonlar, ani sıcaklık değişimleri de organizmanın mutand değişimine yol açabilir.

Bilim adamları modern bilim evrimsel gelişimi dikkate alarak, organizmalardaki mutasyonların canlı çeşitliliği ile değişimde etkili olduğunu belirtirler. Fakat tüm araştırmalarda canlılarda olumlu etkiye yol açan bir mutasyon türü tespit edilmemiştir. Bu yüzden mutasyonlardaki değişimin bozulma olduğu düşünülür. DNA aracılığıyla sentezlenen proteinler ve enzimlerde bozulmaya yol açan bir mutasyon, canlıda ve daha sonraki nesillerde değişime neden olabilir denilemez.

Son Güncelleme : 20.01.2024 09:55:41

Mutant ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Fotosentez Denklemi

Fotosentez denklemi, ototrof canlılar inorganik maddelerden ihtiyacı olan organik maddeleri sentezleyebilir. Bu canlıların çoğu bunu ışıktan faydalanarak yapmakta ve buna fotosentez denmektedir. Fotosentez, ışık enerjisi + sentez anlamına gelir. Algl...

Amitoz

Amitoz bölünme, aslında mitoz bölünme ile aynı şekilde gerçekleşmektedir. Fakat amitoz bölünmede sitoplazmada herhangi bir değişiklik gözlenmez. Amitoz bölünme sonrasında çığa iki hücre çıkar. Açığa çıkan bu hücrelerin tüm özellikleri aynıdır. Amitoz...

Katalaz

Katalaz, Oksijene maruz kalan ve neredeyse bütün canlılarda bulunan, yaygın bir enzimdir. Katalaz hücrede zehir etkisi yapan hidrojen peroksiti parçalama görevi olan bir enzimidir. Ayrıca da bu enzim bir başka özelliği de metilalkol ile etilalkolü ok...

Ötanazi

Ötenazi, bir canlının kendi iradesiyle ya da yakınlarının verdikleri kararla ağrısız ve acısız bir şekilde hayatının sona erdirilmesidir. Ötenazi işlemi yüksek dozda ağır ilaçlarla ya da hastanın bağlı bulunduğu yaşam destek ünitesinden ayrılmasıyla ...

Arkebakteriler

Arkebakteriler, 1970'li yılların sonunda keşfedilmiş olan arkebakteriler birçok biyoloğu fazlasıyla şaşırmış olmaktadır. Çünkü bu canlılar aşırı sıcak aşırı tuz, yüksek asit yüksek baz gibi çok ekstrem koşullarda yaşayabilme özelliğine sahip olmaktad...

Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar

Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar, yaşam faaliyetlerini sürdürmek için oksijenin varlığına gerek duymayan canlılardır. Enerji besin maddelerinden elde edilir Canlıların aldıkları besin maddeleri oksijen kullanılıp ya da oksijen kullanılmadan elde edi...

Alpin Çayır

Alpin Çayır, yüksek dağlık yerlerde ve ağaç yetişme için uygun olan sınırının biraz üstünde görülen yeşil çayırlıklara verilen genel addır. Türkiye'de sıklıkla görülmekle birlikte özellikle de Doğu Anadolu'da yer alan dağlar, Toros Dağları ile Kuzey ...

Calvin Döngüsü

Calvin Döngüsü, Işıktan bağımsız reaksiyonlar kloraplastların stromaların da meydana gelir. Karanlık reaksiyonlar veya karbon tutma reaksiyonları olarak da adlandırılan bu evre de ışığa doğrudan gereksinim yoktur; ancak ışığa bağımlı reaksiyonlarda ü...

Plazmid

Plazmid: DNA nın kromozomdan ayrı olan bir parçasıdır ve kendisini eşeyleyebilmektedir. Dairesel ve çift sarmallı olan plazmid genellikle bakterilerde, ara sırada ökaryotlarda bulunmaktadır. Boy uzunluğu 1-400 kilo baz çifti arasında farklılık göster...

Mikrofilament

Mikrofilament, diğer adı aktin filamentleri olantümökaryotik hücrelerin, sitoplazmasında yer alan, hücre iskeletinin en ince filamentidir olarak bilinmektedir. Aktininalt birimleri olan bu çizgisel şekildeki polimerler, esnek ve güçlü biçimdedir. Mik...

Virüs Hastalıkları

Virüs hastalıkları, virüs vücutta canlı ve sağlıklı hücreleri enfekte edebilen mikroskobik taneciklere verilen addır. Bir konak hücreyi enfekte ederek çoğalabilen virüsler, insan vücudunda birçok hastalığa yol açabilir. Virüs nedeniyle oluşan hastalı...

Peptidoglikan

Peptidoglikan, hücre duvarının sıkılığı ve hücrelerin şeklinin oluşmasını sağlamaktadır. Bir tabaka şeklinde olup prokaryot hücrelere sahiptir. Amino asit, şeker ve kovalent bağ ile çapraz bağlanması sonucunda glikan adlı zincirleri oluştururlar. İçl...