Mezoderm

Mezoderm, Kas ve diğer organları oluşturan embriyonik bir tabakadır. Embriyonal gelişimin ilk evlerinde kan, kas, kemik, dolaşım ve boşaltım organları bu tabakadan meydana gelir. Genelde dölütsel yaşam sırasındaki bozukluklara bağlı olarak üçüncü haftasında meydana gelir. Bu yüzden amniyon boşluğuna bakan hücre katmanında gelişir. Bu katman mezodermin farklılık göstermesinden sonra ektoderm adını alır. Bu oluşumlar üzerine gelişmenin bütünüyle olduğu durumlarda mezodermden şu yapılar meydana gelir; Kas dokuları, kıkırdak dokuları, ara dokuları, düz ve çizgili kaslar, lenf ve kan damarları, böbrek üstü kabuğu, cinsel organlar, lenf ve kan yapımını sağlayan dokulardır. Aynı zamanda mezoderm hücreleri, embriyonun dışında olan trofoblastinin iç yüzeyinde gelişir. Ayrıca embriyon olarak dişi mezodermi oluşturur. Bunlar öncelikle gevşek bir ağ oluşturur. Daha sonra amniyon kesesi ile vitellüs kesesinin dış yüzeyine yapışırlar. Öteki yüzeyi ise trofoblastin içine yapışırlar. Böylece koryal meydana gelir. Bu koryal boşluğun veya sölomun giderek büyümesi ile bir mezoderm yolu açılmış olur. Mezoderm orta kısımda yer alır. Bulunduğu yerde amniyon kesesini trofoblasta bağlayıcı bir ayakçık meydana gelir. Bu ayakçık daha sonra göbek kordonuna dönüşür. İnsan embriyosu oluşumundan sonra üçüncü haftada üç embriyo katmanına bölünür ve üç ayrı bölgede olan hücreleridir. Bunlar ektoderm, mezoderm ve endodermdir.

Gelişim evreleri; Zigot, Embriyon ve Fetüs.

Zigot; Döllenmeden sonra ayrılarak çoğalmaya başlar. Küçük hücrelere ayrılarak döl yatağı yolu ile döl yatağına doğru ilerler. 13-15 kadar hücre oluştuğu zaman döl yatağına ulaşır. Morula ismi verilen bu hücre kitlesi birkaç gün kaldıktan sonra uterus duvarına girer.

Ektoderm; Sinir sistemi, saç, tırnak, dişler, deri bezleri ve hücreleri gelişir.

Mezoderm; Kaslar, kemikler ve dolaşım sistemi oluşur.

Endoderm; Sindirim sistemi, ağız ve boğaz oluşur.

Embriyon Devri; bu dönemde embriyon genelde sekiz haftada olur. Bir organizma haline gelecek şekilde farklılık gösterir. Kulaklar, kol ve bacakların oluşacağı yerler belirginleşir. 6,5 haftada parmaklar, dudaklar, burun delikleri ve gözleri belirgin olmaya başlar. Yedinci haftada dil ve yirmi adet süt dişlerinin yeri ve bütün iç organlar oluşmaya başlamıştır. Embriyon sonunda bir insan gibi olur.

Fetüs Devri; Sekizinci haftadan doğuma kadar geçen süredeki organizmaya fetüs ismi verilir. Üçüncü ve beşinci aylar arası fetüs hızlı bir şekilde büyümeye başlar. Gebeliğin yirminci haftasında saçlar ve tırnaklar oluşur. Ter bezleri gelişir. Fetüs sekiz haftalık olunca tepki verebilir. Burun, dudak, yanak ve çene bu aşamada uyarıcıya karşı daha fazla duyarlı olur. 16. Haftada dış uyarıcılara karşı duyarlı bölgelerde artış olur. Dördüncü aydan sonra anne, bebeğinin kendi kendine yaptığı hareketlerin farkına varmaya başlar.