Meristem Doku

Bitkilerde büyüme iki temel olayın sonucunda gerçekleşir. Bu olaylar bölünebilen doku tarafından yeni hücrelerin oluşturulması, oluşturulan yeni hücrelerin büyümesi ve gelişmesidir. Yüksek yapıda olan bitkilerde bulunan dokular üstlendikleri ve gerçekleştirdikleri göreve göre dört gruba ayrılır. Temel doku, iletim doku ve örtü doku gibi meristem doku da bu grubun bir üyesidir. Meristem doku bitkinin yaşamı boyunca bölünme yeteneğini devam ettirmesini sağlar. Bu dokunun en önemli özelliği bitkinin canlı olduğu sürece sınırsız büyüme yeteneğiyle sınırsız sayıda yeni hücreler meydana getirebilmesidir. Bitkilerde meristem dokunun sürekli bölünebilme özelliğine sahip olması dokudaki büyümenin sınırsız olmasını sağlar. Meristem doku bulunduğu alana ve kökenine göre sınıflandırılabilir. Meristem dokular bulundukları yere göre uç ve yanal meristem olmak üzere iki grupta incelenir. Kök ve gövdenin büyüme noktalarında bulunana uç meristem, kök ve gövdenin yapısında bulunana ise yanal meristem adı verilir. Uç meristem bitkinin boyuna olarak büyümesini, yanal meristem ise bitkinin enine olarak büyümesini ve kalınlaşmasını sağlar.

Primer Meristem (Birincil Bölünür Doku): Bitkinin daha embriyo evresindeyken kazandığı bölünme özelliğini yaşamı boyunca devam ettiren dokudur. Kök ve dalların uç kısımlarında bulunur. Bu bölgeler bitkinin büyüme noktaları olduğu için bitkinin boyca uzamasını sağlar. Kök, gövde ve dal uçlarında rastlanan ve koni şekline benzeyen büyüme bölgelerine büyüme konisi adı verilir. Uç meristemin bölünmesiyle içiçe geçmiş silindir şeklinde üç hücre tabakası oluşur.

Bu büyüme noktalarında dıştan içe doğru dermatojen, periblem, plerom olmak üzere üç farklı bölge bulunur.

Sekonder Meristem (İkincil Bölünür Doku): Bölünme yeteneğini kaybetmiş parankima adı verilen hücrelerin daha sonradan bölünme yeteneğini geri kazanmasıyla meydana gelir. Her daim değişmeyen dokudan oluşurlar. Mantar kambiyumu ve demet kambiyumu sekonder meristeme verilebilecek en iyi örnektir. Demet kambiyumu odunsu ve bazı otsu bitkilerin kök ve göv­delerinde görülür. Dokulara yeni tabakaları ekleme görevini yaparak bitkilerin enine olarak büyümesini sağlar. Mantar kambiyumu ise odunsu bitkilerde kök ve gövdenin korunmasını sağlar. Mantar dokusunu oluşumuna yardımcı olur. Mantar doku oluşarak daha sonra bölünme özelliği kazanan hücreleri oluşturur. Kambiyum genellikle açık tohumlu ve çok yıllık bitkilerde bulunur. Elverişsiz çevre koşullarına ve bitkideki iç değişmelere karşı kök ve gövdeyi örterek onu sıkıca korur. Bu bitkilerin iletim demetlerinin oluşmasını ve enine şekilde büyümesini sağlar. Bitki kalınlaştıkça mantar tabakanın en dışında bulunan hücre sıraları var olan gerilime dayanamayarak parçalanır. Mantar kambiyumu aktif bir şekilde bölünür ve bu tabakayı devamlı yeniler.

Meristem Doku Yorumları
		Kırmızı sayı	Yorumu Gönder >>