Heyelan

Kuvvetli Eğilimin Olması, eğimin olması toprak kaymalarının ve heyelan olmasına yol açan en önemli faktörlerden birisidir. Bunun sebebi ise yamaçtaki eğimin artması özellikle kütlelerin çok daha kolay yer değiştirmesine yol açmaktadır. Yurdumuzda özellikle Akdeniz, Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinde hem eğimin hem de yükseltinin çok fazla olmasından dolayı sıklıkla heyelanın olduğu bölgelerin başında gelmektedir. Çoğunlukla yer şekillerinin daha düzgün, sade ve eğimin oldukça az olması Marmara bölgesinde, İç Anadolu'da ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde ise heyelan durumlarının yaşanması yok denecek kadar az meydana gelmektedir.

Yağışın Artması, özellikle çok aşırı yağışlar toprağın kaymasına sebep olmaktadır. Bol yağışın ardından veya buzların, karların erimesinden kaynaklı olarak yer altındaki tabakaların arasında sızmış olan sular siürtünmeyi azaltır ve bunun sonucunda kütlelerin kaymasına neden olmaktadır. Yurdumuzda meydana gelen heyelan olaylarının büyük kısmı toprağın aşırı nemli olduğunda ve yağan yağışı miktarının normalin üzerinde olduğu mevsimlerde oluşmaktadır.

Kaya ve Toprak Özelliği, arazilerde eğer killi taş ile toprak fazla miktarda su emer ise yumuşar. Özellikle toprakların gözenekli bir yapıda olmasından dolayı aralarına suların sızması çok daha kolay olmaktadır. Bu durumda olan yerlerde çoğunlukla heyelan meydana gelmektedir. Ayrıca suyu çok fazla emmeyen sert kütlelerin bulunduğu arazilerde heyelan olma olasılığı oldukça düşüktür.

Heyelana Sebep olan Diğer Faktörler, genellikle yamaçlarda mevcut olan kütleler özellikle yer çekimine bağlı olduğundan aşağıya doğru hareket etmektedir. Bu ortaya çıkan çekim gücü sürtünme olayını aştığı zaman kütleler harekete geçer ve heyelan olma olasılığını ortaya çıkarır. Ayrıca diğer faktörler de bölgede sel ya da deprem olması heyelanı arttıran etkenler arasında yer almaktadır. Bunların dışında yol, baraj, tünel yapım çalışmalarında yamaçların kendi doğal dengelerinin bozulması sebebi ile heyelana sebep olmaktadır. Tabakalar arazinin eğim yönünde olur ise heyelan yaşanması riski daha çok artmaktadır. Ayrıca maden çıkarmak için dinamitin patlatılması heyelana sebep olurken, aynı zamanda bitki örtüsünde meydana gelen tahribatta heyelan olma olasılığını hızlandıran faktörler arasında bulunmaktadır.

Heyelanın Önlenmesi ve Korunma Yolları Nelerdir, heyelan durumunun engellenmesi çoğunlukla imkânsız olan bir durumdur. Fakat heyelan oluşmasına sebep olabilecek hem can hem de mal kaybının olmasını engellemek için diğer beşeri faktörler kontrol altına alınarak engellenebilir. Bu nedenle yatırım yapılmış olan arazilerin mutlaka daha önceden jeomorfolojik, klimatolojik ve jeolojik etütlerinin çok dikkatli bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu durumlara bağlı olarak heyelan olma riskinin en yüksek olan arazilerde herhangi bir ulaşım yollarının yapılmaması, sanayi tesisinin kurulmaması, yerleşim alanı olarak seçilmemesi ön görülmesi gereklidir. Bunun dışında eğer heyelan riski taşıyan yerde kurulu olan bir yerleşim söz konusu ise hemen taşınması gerekir. Ayrıca heyelan riski yaşanabilecek yüksek bölgelerde yamaçta ortaya çıkabilecek olan kaymaları engellemek için istinat duvarları yapılmalıdır. Ama bu yöntem daha masraflı ve pahalıdır. Heyelanın önlenmesi için diğer unsurlar ise boş arazilere ağaçların dikilmesi, kayma ihtimali olan zeminlerin takviye ile sertleştirilmesi ve heyelana sebep olan yerlerin kazılması şeklinde önlemeler alınarak heyelandan korunmak mümkündür.