Dokular; Tüm organizmalarda canlıların temel birimi hücredir. Organizma geliştikçe hücre, doku, organ, organizma kavramları ortaya çıkar. Hücreler dokuları, dokular ise organları ve tüm bu yapılar bir araya gelerek organizmayı oluştururlar. Çok hücreli canlılarda ise yapılması gereken belirli görevler için özelleşmiş hücre toplulukları vardır. Organizmada belirli görevleri yapan özelleşmiş hücre topluluklarına doku denmektedir. Dokuları inceleyen bilim dalına ise doku bilimi denmektedir. Canlılarda farklı biçimlerde doku çeşitleri vardır. Dokulardaki çeşitlilik, her dokuya ait hücrelerin şekillerinin ve dizilişlerinin farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle dokular mikroskop altında kolaylıkla ayırt edilebilir.
Doku, hücreler ve hücreler arası maddeden oluşurlar. Hücreler arası maddeye matriks de denmektedir. Bazı doku hücreleri arasında boşluk yokken, bazı doku arasında boşluk vardır. Hücreler arasındaki boşluğu matriks doldurmaktadır. Hücreler arası madde de dokuya göre farklılar gösterebilmektedir. Örnek, kan dokuda matriks sıvı iken kemik dokuda katıdır. Fakat epitel dokuda hücre ara maddesi bulunmaz. Bitki dokularında ise boşluk bazen öz su ile doludur.
Dokular, bitkisel ve hayvansal olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir.
Bitkisel Dokular; Bitkilerdeki kök, gövde, yaprak ve çiçek gibi organlar, diğer yüksek yapıdaki canlılarda olduğu gibi dokudan oluşur. Bitkilerde yer alan dokular çeşitlilik göstermektedir. Ancak dokuların karakteristik özellikleri ve aynı zamanda bulundukları yerlere göre birbiriyle olan ilişkileri farklıdırlar. Bitkisel dokular.
Bölünür doku
Bölünmez doku olarak iki bölümde incelenmektedir.
Bölünür Doku; Bölünür doku olgunlaşmamış hücreler ve bu hücrelerin sürekli eşeysiz bölünme geçirmesiyle meydana gelen farklılaşmamış hücrelerden oluşmaktadır. Yeni oluşan bitki, geliştikçe hücreler farklı görevleri yapmak üzere farklılaşırlar. Bölünür doku kökenine göre, birincil bölünür doku, ikincil bölünür doku olmak üzere ikiye gruba ayrılır. Birincil bölünür doku bitkinin, kök ve gövde ucunda bulunur. Uç noktalarda bulunan sürgen doku bitkinin boyuna uzamasını sağlar. İkincil bölünür doku, bölünmez doku hücrelerinin hormonların etkisiyle tekrar eşeysiz bölünme özelliği kazanmasıyla oluşur.
Bölünmez doku; Hücre bölünmesi göstermediği için sürekli doku olarak da isimlendirilir. Temelde bölünür doku hücrelerinin farklılaşmasından oluşan dokulardır.
Bölünmez dokular görevlerine göre beş bölümde incelenmektedir. Bunlar şu şekildedir.
Temel doku (Parakimya dokusu)
Koruyucu doku (Mantar doku)
Destek doku
Salgı doku
İletim doku
Hayvansal Dokular; Hayvansal dokular görevlerine ve yapılarının farklılığına göre dört ana başlıkta değerlendirilir. Her ana grubun kendi içinde alt grupları vardır. Hayvansal dokular grupları şu şekilde adlandırılmaktadır.
Epitel doku,
Bağ ve destek doku
Sinir doku,
Kas doku, şeklindedir.
Epitel Doku; Vücudun dış kısmını örten aynı zamanda organların ve vücut boşluklarının içini saran doku epitel dokudur. Epitel doku, bez epiteli, örtü epiteli ve duyu epiteli olmak üzere üç çeşittir.
Bağ ve Destek Doku; Matriks adı verilen hücreler arası madde içinde seyrek ve dağınık halde bulunan hücrelerin meydana getirdiği bir doku türüdür. Genelde diğer dokuları bir arada tutma ve bunlara desteklik sağlama görevi yapar.
Sinir Doku; Sinir Hücrelerinden yani nöronlardan oluşmaktadır. Nöronlar vücut içinde oluşan sinirsel uyarıları iletmek için alarak özelleşmiş hücrelerdir. Sinir dokunun bu anlamda görevi vücuda dışarıdan gelen ve vücut içinde oluşan uyarıları alarak organizmada ilgili organlara iletmektir.
Kas Doku; Kas lifi denilen hücrelerden meydana gelmektedir. Kas lifleri uzun ve incedir. Her kas lifi miyofibril denilen aynı zamanda kasların kasılmasını sağlayan proteinleri içerir. Kas doku düz kas, çizgili kas ve kalp kası olmak üzere üçe ayrılır. Düz kaslar ise istemli çalışırlar. Kalp kası yapısal olarak çizgili kas olmasına rağmen istemsiz çalışır.
Son Güncelleme : 23.01.2024 06:17:34
Dokular ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
0 Yorum Yapılmış "Dokular"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
Fotosentez Denklemi
Fotosentez denklemi, ototrof canlılar inorganik maddelerden ihtiyacı olan organik maddeleri sentezleyebilir. Bu canlıların çoğu bunu ışıktan faydalanarak yapmakta ve buna fotosentez denmektedir. Fotosentez, ışık enerjisi + sentez anlamına gelir. Algl...
Amitoz
Amitoz bölünme, aslında mitoz bölünme ile aynı şekilde gerçekleşmektedir. Fakat amitoz bölünmede sitoplazmada herhangi bir değişiklik gözlenmez. Amitoz bölünme sonrasında çığa iki hücre çıkar. Açığa çıkan bu hücrelerin tüm özellikleri aynıdır. Amitoz...
Katalaz
Katalaz, Oksijene maruz kalan ve neredeyse bütün canlılarda bulunan, yaygın bir enzimdir. Katalaz hücrede zehir etkisi yapan hidrojen peroksiti parçalama görevi olan bir enzimidir. Ayrıca da bu enzim bir başka özelliği de metilalkol ile etilalkolü ok...
Ötanazi
Ötenazi, bir canlının kendi iradesiyle ya da yakınlarının verdikleri kararla ağrısız ve acısız bir şekilde hayatının sona erdirilmesidir. Ötenazi işlemi yüksek dozda ağır ilaçlarla ya da hastanın bağlı bulunduğu yaşam destek ünitesinden ayrılmasıyla ...
Arkebakteriler
Arkebakteriler, 1970'li yılların sonunda keşfedilmiş olan arkebakteriler birçok biyoloğu fazlasıyla şaşırmış olmaktadır. Çünkü bu canlılar aşırı sıcak aşırı tuz, yüksek asit yüksek baz gibi çok ekstrem koşullarda yaşayabilme özelliğine sahip olmaktad...
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar, yaşam faaliyetlerini sürdürmek için oksijenin varlığına gerek duymayan canlılardır. Enerji besin maddelerinden elde edilir Canlıların aldıkları besin maddeleri oksijen kullanılıp ya da oksijen kullanılmadan elde edi...
Alpin Çayır
Alpin Çayır, yüksek dağlık yerlerde ve ağaç yetişme için uygun olan sınırının biraz üstünde görülen yeşil çayırlıklara verilen genel addır. Türkiye'de sıklıkla görülmekle birlikte özellikle de Doğu Anadolu'da yer alan dağlar, Toros Dağları ile Kuzey ...
Calvin Döngüsü
Calvin Döngüsü, Işıktan bağımsız reaksiyonlar kloraplastların stromaların da meydana gelir. Karanlık reaksiyonlar veya karbon tutma reaksiyonları olarak da adlandırılan bu evre de ışığa doğrudan gereksinim yoktur; ancak ışığa bağımlı reaksiyonlarda ü...
Plazmid
Plazmid: DNA nın kromozomdan ayrı olan bir parçasıdır ve kendisini eşeyleyebilmektedir. Dairesel ve çift sarmallı olan plazmid genellikle bakterilerde, ara sırada ökaryotlarda bulunmaktadır. Boy uzunluğu 1-400 kilo baz çifti arasında farklılık göster...
Mikrofilament
Mikrofilament, diğer adı aktin filamentleri olantümökaryotik hücrelerin, sitoplazmasında yer alan, hücre iskeletinin en ince filamentidir olarak bilinmektedir. Aktininalt birimleri olan bu çizgisel şekildeki polimerler, esnek ve güçlü biçimdedir. Mik...
Virüs Hastalıkları
Virüs hastalıkları, virüs vücutta canlı ve sağlıklı hücreleri enfekte edebilen mikroskobik taneciklere verilen addır. Bir konak hücreyi enfekte ederek çoğalabilen virüsler, insan vücudunda birçok hastalığa yol açabilir. Virüs nedeniyle oluşan hastalı...
Peptidoglikan
Peptidoglikan, hücre duvarının sıkılığı ve hücrelerin şeklinin oluşmasını sağlamaktadır. Bir tabaka şeklinde olup prokaryot hücrelere sahiptir. Amino asit, şeker ve kovalent bağ ile çapraz bağlanması sonucunda glikan adlı zincirleri oluştururlar. İçl...
Fotosentez Denklemi
Amitoz
Katalaz
Ötanazi
Arkebakteriler
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Alpin Çayır
Calvin Döngüsü
Plazmid
Mikrofilament
Virüs Hastalıkları
Peptidoglikan
Rekombinant Dna
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Plasenta
Komünite
Maya Mantarı
Küf Mantarı
Bitki Islahı
Çiçeksiz Bitkiler
Dna Ligaz
Aerob Bakteriler
Aktif Taşıma
Penisilin
Fosfor Döngüsü
Algler
Hidrokarbonlar
Melanin
Boyun Kasları Nasıl Gevşetilir
Asit Çeşitleri
Popüler İçerik
Rekombinant Dna
Rekombinant DNA, Doğada kendiliğinden olması mümkün olmayan, genellikle değişik biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendisli...
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Oksijenli solunum yapan canlılar, canlıların bir çok ortak özellikleri vardır. Solunum, hareket, beslenme, boşaltım, üreme, büyüme, hücre yapısı, uyum...
Plasenta
Plaseta, halk arasında bebeğin eşi olarak da adlandırılan, anne karnındaki bebeğin gelişimi için ihtiyaç duyulan her şeyi anneden temin eden ve anne ...
Komünite
Komünite, popülasyonlar dünya üzerinde doğal ortamda farklı olan diğer canlılardan özgür ve bağımsız bir şekilde serbest olarak bulunamaz. Herzaman bi...
Maya Mantarı
Maya Mantarı, hayvan dokuları ve bitki öz suyu dahil olmak üzere nemli ve sulu ortamlarda yaşayan hücreli mantar olarak bilinen mantarlardır. Maya man...
Küf Mantarı
Küf mantarı, aslında hepimizin bir kez bile olsa gördüğü bir canlı türüdür. Genellikle bayatlamış olan ekmeklerde gördüğümüz bu mantarlar, direk olara...
Bitki Islahı
Bitki Islahı, Ekonomik açıdan oldukça büyük bir öneme sahip olan bitkilerin genetik ve stogenetik alanlarından faydalanılarak tür, çeşit, cins ve gene...
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez. Mart - 2024
