Çekim Eki, kelimelerin çekimlenmesini, değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklerdir. Kök veya gövde halindeki kelimeler çekim eklerini alarak cümledeki diğer kelimelere bağlanır. Çekim ekleri var olan kelimelerden yeni kelimeler türetmeye yarayan ekler değildir. Çekim ekleri eklendiği kelimenin anlamını değiştirmez.
İsim Çekim Ekleri
İsimlerin ve isim soylu kelimelerin sonuna gelir. Onları cümledeki diğer isimlere, edatlara bağlayan ve kelimelerin cümle içindeki görevlerini belirleyen eklerdir.
Hal Ekleri: İsimleri isimlere, fiillere, edatlara bağlayan ve cümledeki diğer kelimelerle ilişki içine girerek isimlerin cümlede görev kazanmasını sağlayan eklerdir. İsmin hallerinin başında yalın hal gelir. Yalın halin devamında (-i) belirtme eki, (-e) yönelme eki, (-de) bulunma eki, (-den) ayrılma eki, (-ce) eşitlik eki, (-le) vasıta eki.
(-in) ilgi eki olarak çeşitleri vardır.
İyelik Ekleri: İsimlerin ve isim soylu olan kelimelerin sonuna eklenerek onların ait oldukları kişileri belirten (-m), (-n), (-i), (-si), (-miz), (-niz), (-leri) ekleridir.
İlgi Ekleri: (-ki) bağlacı kendinden önceki ve sonraki kelimelerden ayrı yazılır. (-ki) ilgi zamiri ek halindeki tek zamirdir. (-ki) yapım eki isimlere eklenerek zaman ve yer bildiren sıfatlar türeten eklerdir.
Çoğul Eki (-ler): Cins isimlerine eklenerek onların çoğul şekillerini yapar. Kelimeler arasında ilgi kurmaz.
Soru Eki (-mi): Hem fiil hem de isimlere eklenir. Her zaman kendinden önceki kelimeden ayrı yazılır. Bu soru ekinden sonra gelen tüm ekler kendisine bitişik yazılır.
Ek Fiil Ekleri: İsim soylu kelimelerin sonuna eklenerek onların yüklem olmasını sağlar. Dört kipe göre çekimlenir. Geniş zaman ekleri, isim soylu kelimelere kişi ekleri getirilerek yapılır. (-di'li) geçmiş zaman, kavramların ve varlıkların bilinen geçmişteki durumuna birebir şahit olunduğunu gösterir. (-miş'li) geçmiş zaman, kavramların ve varlıkların öğrenilen geçmişteki durumunun başkasından duyulduğunu anlatır.
Fiil Çekim Ekleri
Fiil çekim ekleri, fiil köküne veya gövdelerine gelerek fiillerin yapılış şeklini, zamanını ve şahsını belirtirler. İkinci tekil şahıs emir çekimi hariç bütün fiiller cümle içerisinde çekim eki alarak kullanılır.
Zaman ve Çekim Ekleri: Haber kip ekleri ve dilek kip ekleri olarak iki ana çeşide ayrılır. Haber kipleri kendi içinde bilinen geçmiş zaman (-dı) eki, öğrenilen geçmiş zaman (-mış) eki, şimdiki zaman (-yor) eki, gelecek zaman (-ecek) eki ve geniş zaman (-r) eki olarak gruplara ayrılır. Dilek kipleri de kendi aralarında dilek, şart kipi (-se) eki, istek (-e) eki, gereklilik (-meli) eki, emir kipi (-in), (-iz) olarak gruplara ayrılır.
Şahıs Ekleri: Cümledeki fiili şahsa bağlayan, fiildeki işi, hareketi yapanı bildiren eklerdir.
Olumsuzluk Eki: Fiil kök veya gövdelerine (-me), (-ma) ekleri gelerek olumsuz çekimlerini yapar. Fiilin yapılmadığını, işin olmadığını bildirir.
Soru Eki: Soru eki olan (-mı), (-mi), (-mu), (-mü) isimlerden ve fiillerden sonra kullanılabilir. Eklendiği kelimelerin hepsinden ayrı yazılır.
Ek Fiil: Fiillerin birleşik zamanlı olarak çekimlenmesini sağlar.
