Canlıların temel bileşenleri, canlıların yapısındaki temel bileşenler bir araya gelerek canlıyı meydana getirirler. Bu bileşenler inorganik ve organik bileşenler üzere iki grup altında toplanır. Yapısında farklı inorganik ve organik madde barındıran moleküllere besin adı verilir. Besinlerin içeriğinde bulunan n protein, yağ, şeker gibi moleküllere ise besin ögesi adı verilir. Organik besin ögeleri yalnızca canlı hücreler tarafından sentezlenir. İnorganik olanlar ise hücreler tarafından sentezlenmez. Doğada hazır olarak bulunur. Moleküller hücre yapılarında farklı görevlerde kullanılır.
Canlılarda inorganik bileşenler
Su: Canlının yaşamını sürdürebilmesi için hayati önemi olan bir maddedir. Canlıların yani canlıda bulunan hücrelerin büyük kısmı sudan meydana gelir. Su eriyen maddeler için çözücü özelliktedir. Metabolizma yardımıyla oluşan zararlı atıkların inceltilerek vücut dışına atılmasını sağlar. Bitkiler kökleri yardımıyla mineral maddelerini suyun çözücü etkisi sayesinde alır. Kanda bulunan bileşenler bu sayede çözünür ve taşınır.
Asit ve bazlar: Su içinde çözünen ve hidrojen iyonu veren maddeler asit, hidroksil iyonu veren maddeler ise baz olarak tanımlanır. Çözeltinin asit ve baz değeri pH şeklinde değerlendirilir. Hücrelerde biyokimyasal reaksiyonlar belli oranlarda pH'da oluşur. PH değerinde gerçekleşen çok ufak değişiklikler bile canlıları etkileyebilir.
Mineral ve tuzlar: Canlı bünyesinde çok fazla olmasa da minerallere ihtiyaç duyulur. Mineraller, hormon ve vitamin gibi bazı moleküllerin yapısına birleşir. Kan basıncını ayarlanmasında minerallerin görevi vardır. Mineraller, kasların kasılması ve uyarı verilmesinde görev alır. Mineral içerikli gıdaların düzenli şekilde tüketilmesi gerekir. Ter, idrar ve dışkı nedeniyle devamlı vücuttan mineral atılır.
Canlılarda organik bileşenler
Canlıların temel bileşenleri olan bir diğer gruptur. Karbon içerikli bileşikler organik bileşiklerdir. Karbon haricinde yapısında oksijen, hidrojen, azot, kükürt ve fosfor yer alır. Ancak organik moleküllerin asıl görevlisi karbondur. Organik bileşenler, karbonhidratlar, vitaminler, lipitler, proteinler, enzimler, nükleik asitlerdir.
Karbonhidratlar: Canlılar enerji gereksinimlerini karbonhidratlardan karşılar. Hidrojen, karbon ve oksijen atomu barındırırlar. Enerji haricinde yapı maddesi olarak da hücrelerde görev yaparlar. Monosakkaritler, Disakkaritler ve Polisakkaritler olmak üzere üçe ayrılırlar.
Lipitler: Hidrojen, oksijen ve karbon atomlarından oluşur. Biyolojik açıdan en önem arz eden lipitler, fosfolipitler, steroitler ve trigliseritlerdir. Fosfolipitler hücre zarı için oldukça önemlidir. Steroitler ise vitamin ve hormon yapısında yer alır. Trigliseritler ise nötr yağlardır. Yapısında doymuş ve doymamış yağ asitleri bulunur. Hayvansal kökenli yağlar yani katı yağlar doymuş yağlardır. Doymamış yağlar ise bitkisel yani sıvı yağlardır. Yağlar vücut için en ekonomik enerji kaynağıdır. Enerji açığı olduğunda karbonhidratlardan sonra kullanılırlar.
Proteinler: Hidrojen, oksijen, karbon ve azot atomları yapısında yer alır. Organizmaların çoğu görevinde bulunurlar. Proteinlerin yapı taşlarını aminoaistler oluşturur. Hücreler proteinleri sentezlemek amacıyla 20 farklı tür amino asit kullanır. Proteinler vücutta dokuların yapımı ve onarımı için önemlidir. Enzim ve hormon olaylarını düzenler. Uzun saatler aç kalındığında enerji kaynağı olarak vücut tarafından kullanılırlar. Bağışıklığın sağlanabilmesi için görevlidirler. Kanın pıhtılaşmasında görev alırlar. Kemik, kas ve kıkırdak yapısında bulunurlar.
Vitaminler: Vücutta düzenleyici ve direnç arttırıcı maddelerdir. A, D, E ve K vitaminleri yağda çözünme özelliğindedir. Vücuda fazla alındıklarında karaciğerde depolanırlar. B ve C vitaminleri ise suda çözünme özelliği taşırlar. Vücutta depolanma özellikleri yoktur. Eğer fazla alınırsa idrar yoluyla dışarı atılır.
Son Güncelleme : 20.01.2024 10:28:53
Canlıların Temel Bileşenleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
0 Yorum Yapılmış "Canlıların Temel Bileşenleri"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
Fotosentez Denklemi
Fotosentez denklemi, ototrof canlılar inorganik maddelerden ihtiyacı olan organik maddeleri sentezleyebilir. Bu canlıların çoğu bunu ışıktan faydalanarak yapmakta ve buna fotosentez denmektedir. Fotosentez, ışık enerjisi + sentez anlamına gelir. Algl...
Amitoz
Amitoz bölünme, aslında mitoz bölünme ile aynı şekilde gerçekleşmektedir. Fakat amitoz bölünmede sitoplazmada herhangi bir değişiklik gözlenmez. Amitoz bölünme sonrasında çığa iki hücre çıkar. Açığa çıkan bu hücrelerin tüm özellikleri aynıdır. Amitoz...
Katalaz
Katalaz, Oksijene maruz kalan ve neredeyse bütün canlılarda bulunan, yaygın bir enzimdir. Katalaz hücrede zehir etkisi yapan hidrojen peroksiti parçalama görevi olan bir enzimidir. Ayrıca da bu enzim bir başka özelliği de metilalkol ile etilalkolü ok...
Ötanazi
Ötenazi, bir canlının kendi iradesiyle ya da yakınlarının verdikleri kararla ağrısız ve acısız bir şekilde hayatının sona erdirilmesidir. Ötenazi işlemi yüksek dozda ağır ilaçlarla ya da hastanın bağlı bulunduğu yaşam destek ünitesinden ayrılmasıyla ...
Arkebakteriler
Arkebakteriler, 1970'li yılların sonunda keşfedilmiş olan arkebakteriler birçok biyoloğu fazlasıyla şaşırmış olmaktadır. Çünkü bu canlılar aşırı sıcak aşırı tuz, yüksek asit yüksek baz gibi çok ekstrem koşullarda yaşayabilme özelliğine sahip olmaktad...
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar, yaşam faaliyetlerini sürdürmek için oksijenin varlığına gerek duymayan canlılardır. Enerji besin maddelerinden elde edilir Canlıların aldıkları besin maddeleri oksijen kullanılıp ya da oksijen kullanılmadan elde edi...
Alpin Çayır
Alpin Çayır, yüksek dağlık yerlerde ve ağaç yetişme için uygun olan sınırının biraz üstünde görülen yeşil çayırlıklara verilen genel addır. Türkiye'de sıklıkla görülmekle birlikte özellikle de Doğu Anadolu'da yer alan dağlar, Toros Dağları ile Kuzey ...
Calvin Döngüsü
Calvin Döngüsü, Işıktan bağımsız reaksiyonlar kloraplastların stromaların da meydana gelir. Karanlık reaksiyonlar veya karbon tutma reaksiyonları olarak da adlandırılan bu evre de ışığa doğrudan gereksinim yoktur; ancak ışığa bağımlı reaksiyonlarda ü...
Plazmid
Plazmid: DNA nın kromozomdan ayrı olan bir parçasıdır ve kendisini eşeyleyebilmektedir. Dairesel ve çift sarmallı olan plazmid genellikle bakterilerde, ara sırada ökaryotlarda bulunmaktadır. Boy uzunluğu 1-400 kilo baz çifti arasında farklılık göster...
Mikrofilament
Mikrofilament, diğer adı aktin filamentleri olantümökaryotik hücrelerin, sitoplazmasında yer alan, hücre iskeletinin en ince filamentidir olarak bilinmektedir. Aktininalt birimleri olan bu çizgisel şekildeki polimerler, esnek ve güçlü biçimdedir. Mik...
Virüs Hastalıkları
Virüs hastalıkları, virüs vücutta canlı ve sağlıklı hücreleri enfekte edebilen mikroskobik taneciklere verilen addır. Bir konak hücreyi enfekte ederek çoğalabilen virüsler, insan vücudunda birçok hastalığa yol açabilir. Virüs nedeniyle oluşan hastalı...
Peptidoglikan
Peptidoglikan, hücre duvarının sıkılığı ve hücrelerin şeklinin oluşmasını sağlamaktadır. Bir tabaka şeklinde olup prokaryot hücrelere sahiptir. Amino asit, şeker ve kovalent bağ ile çapraz bağlanması sonucunda glikan adlı zincirleri oluştururlar. İçl...
Fotosentez Denklemi
Amitoz
Katalaz
Ötanazi
Arkebakteriler
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Alpin Çayır
Calvin Döngüsü
Plazmid
Mikrofilament
Virüs Hastalıkları
Peptidoglikan
Rekombinant Dna
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Plasenta
Komünite
Maya Mantarı
Küf Mantarı
Bitki Islahı
Çiçeksiz Bitkiler
Dna Ligaz
Aerob Bakteriler
Aktif Taşıma
Penisilin
Fosfor Döngüsü
Algler
Hidrokarbonlar
Melanin
Boyun Kasları Nasıl Gevşetilir
Asit Çeşitleri
Popüler İçerik
Rekombinant Dna
Rekombinant DNA, Doğada kendiliğinden olması mümkün olmayan, genellikle değişik biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendisli...
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Oksijenli solunum yapan canlılar, canlıların bir çok ortak özellikleri vardır. Solunum, hareket, beslenme, boşaltım, üreme, büyüme, hücre yapısı, uyum...
Plasenta
Plaseta, halk arasında bebeğin eşi olarak da adlandırılan, anne karnındaki bebeğin gelişimi için ihtiyaç duyulan her şeyi anneden temin eden ve anne ...
Komünite
Komünite, popülasyonlar dünya üzerinde doğal ortamda farklı olan diğer canlılardan özgür ve bağımsız bir şekilde serbest olarak bulunamaz. Herzaman bi...
Maya Mantarı
Maya Mantarı, hayvan dokuları ve bitki öz suyu dahil olmak üzere nemli ve sulu ortamlarda yaşayan hücreli mantar olarak bilinen mantarlardır. Maya man...
Küf Mantarı
Küf mantarı, aslında hepimizin bir kez bile olsa gördüğü bir canlı türüdür. Genellikle bayatlamış olan ekmeklerde gördüğümüz bu mantarlar, direk olara...
Bitki Islahı
Bitki Islahı, Ekonomik açıdan oldukça büyük bir öneme sahip olan bitkilerin genetik ve stogenetik alanlarından faydalanılarak tür, çeşit, cins ve gene...
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez. Şubat - 2024
