Bakteriler, bağımsız şekilde yaşam süren tek hücreli mikroorganizmalardır. Yaklaşık olarak 0,5-2 µm boyutlarına sahiptirler. Bu bakteri türlerine ve cinslerine göre farklılık gösterebilir. Büyük olanlar çoğunlukla saprofit olarak bulunur. Prokaryotik hücreleri olan bakterilerin kendilerine has hücre yapıları olur. Bakteriler çeşitli şekillerde olur. Bazıları spiral, bazıları küresel, bazıları da virgül, çubuksu gibi şekillerde olur. Dünyada her türlü ortamda bakteriler bulunmaktadır. Deniz suyunun içinde, toprakta, yer kabuğunda, okyanuslarda, hayvan bağırsaklarında, radyoaktif kalıntılarının içinde, asidik sıcak su kaynaklarında yaşam süren bakteriler vardır. Normalde bir gram toprağın içinde 40 milyon bakteri hücresi, bir mililitre tatlı suyun içinde bir milyon bakteri hücresi olur. Dünyadaki biyokütlenin çoğunluğunu bakteriler meydana getirir. Bakteri türlerinin yarısı kadarı laboratuvar ortamında kültürlenebilir. Bakteriyoloji ise bakterileri araştıran bilim adıdır. Bu alan mikrobiyolojinin bir alt dalıdır.
İnsan vücudundaki bakterilerin sayısı, insan hücrelerinin yaklaşık 10 katıdır. En fazla sindirim yolunda ve ciltte bulunurlar. Bu bakteriler insanın bağışıklık sistemi tarafından etkisiz hale getirilmiştir. Ancak bazı bakterilerde yararlıdır. Bunlara probiyotik adı verilir. Patojen olan bakteriler enfeksiyon hastalıklarına yol açarlar. Bu hastalıklar arasında cüzzam, frengi, kolera gibi hastalıklarda vardır. Solunum yolu hastalıkları en fazla rastlanan ve ölümcül etkiye sahip olan bakteriyel hastalıklardır. Bunların arasında verem hastalığı da bulunur. Antibiyotikler bakteri kökenli hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanıldığından, bakterilerde antibiyotiklere karşı direnç gelişmeye başlamıştır. Endüstri alanında ise yoğurt ve peynir yapımında, atık su arıtmasında, antibiyotik, kimyasal üretiminde bakteriler önemli bir yere sahiptir.
Bakterilerin genel özellikleri nelerdir?
Monera sınıfını meydana getiren prokaryot canlılar arasında en fazla bilineni ve yaygın olanı bakterilerdir. Dünya üzerinde her alanda bakteriler bulunur. Özellikle organik atıkların fazla olduğu yerlerde, sularda bile bakteriler yoğun şekilde bulunur. Bunun yanında 80 derecenin üzerindeki kaplıcalarda, -90 derecedeki buzullarda bile bakteriler vardır. Bakteriler havayla ve su damlacıkları yardımıyla bulundukları yerden uzaklara da taşınır. Bakterileri deneylerle gözlemleyen ilk kişi 17. Yüzyılda Antoni Van Lövenbuk bakterilerin şeklini de açıklamıştır. Yaşamsal olayların meydana geldiği en basit canlı grubu bakterilerdir. Tümü mikroskobik, tek hücreli canlıdır.
Bakteriler prokaryot oldukları için çekirdek zarla çevrili olup, kloroplast, mitokondri, golgi cisimciği, endoplazmik retikulum gibi organelleri bulunmaz. Bütün bakterilerin temel organeli ribozomdur. Bunun yanında canlı hücre zarı, DNA, RNA, sitoplazma bakterilerin temel yapısını meydana getirir. Bakterilerin hepsinde hücre murein denilen cansız bir çeperle sarmalanmıştır. Bu yapı bitki hücre çeperinden daha farklıdır. İçeriğinde selüloz olmaz. Bazılarının hücre çeperi dışında kapsül olur. Bu yapı bakterinin hastalık yapma ve dirençli olmasını sağlar.
Bakterilerin bir kısmı kamçıları sayesinde aktif şekilde hareket eder. Kamçıları olmayan bakterilerde bulundukları alanda pasif harekette bulunurlar. Bu açıdan bakteriler tek kamçılı, kamçısız, çok kamçılı, iki demet kamçılı şeklinde sınıflandırılır. Bakterilerin bir kısmında ise mezozom adı verilen zar kıvrımları olur. Bu kıvrımlarda ETS enzimleri denilen oksijenli solunum enzimleri bulunur. Oksijenli solunum yapıp, mezozoma sahip olmayan bakterilerde solunum zinciri enzimleri hücre zarına tutunmuştur. Bakterilerin genel yapısı %90 oranında sudan oluşur. Hücre zarından sudaki çözünmüş maddeler giriş çıkış yapar. Sitoplazmaya DNA'lar serbest şekilde dağılmıştır. Ökaryot hücrelere göre bakterilerde daha küçük, daha fazla ribozom bulunur. Bu yüzden protein sentezi oldukça hızlı yapılır. Bakterilerin bir kısmı ototrof olduğundan, fotosentez ya da kemosentez yapar. Büyük çoğunluğu ise heterotrof olduğundan, parazit ya da saprotif yaşam sürer.
Bakteriler nasıl sınıflandırılır?
Bakteriler sahip oldukları özelliklere göre sınıflandırılır. Bunların arasında en önemlileri şekilleri, beslenmeleri, kamçıları, boyanmaları gibi unsurlardır. Bakterilere ışık mikroskobunda bakıldığında aşağıdaki şekillerde görülebilir;
Yuvarlak şekilli olanlar (Coccus): bu bakteriler genellikle kamçısız olur. Bel soğukluğu, zatürre bakterileri bu gruptandır.
Çubuk şekilli olanlar (Bacillus): bu bakteriler birbirine yapışık halde ya da tek olarak bulunurlar. Şarbon, tüberküloz, tifo hastalığı bakterileri bu gruptandır.
Spiral şekilli olanlar (Spirullum): bu bakteriler kıvrımlı olanlardı. Dişlerde bulunan spiroketler, frengi bakterileri bu gruptandır.
Virgül şekilli olanlar (Vibrio): Bunlar virgül gibi tek kıvrımlı bakterilerdir. Kolera hastalığı bakterisi bu gruptandır.
Bakterilerin boyanmalarına göre de sınıflandırılması yapılır. Özel geliştirilen boyalarla boyanabilen bakteriler Gram (+) olan, boyalarla boyanamayanlar ise Gram (-) olarak tanımlanır. Bu özel boyaların Danimarkalı bakteriyolog Gram tarafından geliştirilmesi bakterilerin bu isimle tanımlanmasına neden olmuştur.
Son Güncelleme : 19.01.2024 15:07:36
Bakteriler ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
0 Yorum Yapılmış "Bakteriler"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
Fotosentez Denklemi
Fotosentez denklemi, ototrof canlılar inorganik maddelerden ihtiyacı olan organik maddeleri sentezleyebilir. Bu canlıların çoğu bunu ışıktan faydalanarak yapmakta ve buna fotosentez denmektedir. Fotosentez, ışık enerjisi + sentez anlamına gelir. Algl...
Amitoz
Amitoz bölünme, aslında mitoz bölünme ile aynı şekilde gerçekleşmektedir. Fakat amitoz bölünmede sitoplazmada herhangi bir değişiklik gözlenmez. Amitoz bölünme sonrasında çığa iki hücre çıkar. Açığa çıkan bu hücrelerin tüm özellikleri aynıdır. Amitoz...
Katalaz
Katalaz, Oksijene maruz kalan ve neredeyse bütün canlılarda bulunan, yaygın bir enzimdir. Katalaz hücrede zehir etkisi yapan hidrojen peroksiti parçalama görevi olan bir enzimidir. Ayrıca da bu enzim bir başka özelliği de metilalkol ile etilalkolü ok...
Ötanazi
Ötenazi, bir canlının kendi iradesiyle ya da yakınlarının verdikleri kararla ağrısız ve acısız bir şekilde hayatının sona erdirilmesidir. Ötenazi işlemi yüksek dozda ağır ilaçlarla ya da hastanın bağlı bulunduğu yaşam destek ünitesinden ayrılmasıyla ...
Arkebakteriler
Arkebakteriler, 1970'li yılların sonunda keşfedilmiş olan arkebakteriler birçok biyoloğu fazlasıyla şaşırmış olmaktadır. Çünkü bu canlılar aşırı sıcak aşırı tuz, yüksek asit yüksek baz gibi çok ekstrem koşullarda yaşayabilme özelliğine sahip olmaktad...
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar, yaşam faaliyetlerini sürdürmek için oksijenin varlığına gerek duymayan canlılardır. Enerji besin maddelerinden elde edilir Canlıların aldıkları besin maddeleri oksijen kullanılıp ya da oksijen kullanılmadan elde edi...
Alpin Çayır
Alpin Çayır, yüksek dağlık yerlerde ve ağaç yetişme için uygun olan sınırının biraz üstünde görülen yeşil çayırlıklara verilen genel addır. Türkiye'de sıklıkla görülmekle birlikte özellikle de Doğu Anadolu'da yer alan dağlar, Toros Dağları ile Kuzey ...
Calvin Döngüsü
Calvin Döngüsü, Işıktan bağımsız reaksiyonlar kloraplastların stromaların da meydana gelir. Karanlık reaksiyonlar veya karbon tutma reaksiyonları olarak da adlandırılan bu evre de ışığa doğrudan gereksinim yoktur; ancak ışığa bağımlı reaksiyonlarda ü...
Plazmid
Plazmid: DNA nın kromozomdan ayrı olan bir parçasıdır ve kendisini eşeyleyebilmektedir. Dairesel ve çift sarmallı olan plazmid genellikle bakterilerde, ara sırada ökaryotlarda bulunmaktadır. Boy uzunluğu 1-400 kilo baz çifti arasında farklılık göster...
Mikrofilament
Mikrofilament, diğer adı aktin filamentleri olantümökaryotik hücrelerin, sitoplazmasında yer alan, hücre iskeletinin en ince filamentidir olarak bilinmektedir. Aktininalt birimleri olan bu çizgisel şekildeki polimerler, esnek ve güçlü biçimdedir. Mik...
Virüs Hastalıkları
Virüs hastalıkları, virüs vücutta canlı ve sağlıklı hücreleri enfekte edebilen mikroskobik taneciklere verilen addır. Bir konak hücreyi enfekte ederek çoğalabilen virüsler, insan vücudunda birçok hastalığa yol açabilir. Virüs nedeniyle oluşan hastalı...
Peptidoglikan
Peptidoglikan, hücre duvarının sıkılığı ve hücrelerin şeklinin oluşmasını sağlamaktadır. Bir tabaka şeklinde olup prokaryot hücrelere sahiptir. Amino asit, şeker ve kovalent bağ ile çapraz bağlanması sonucunda glikan adlı zincirleri oluştururlar. İçl...
Fotosentez Denklemi
Amitoz
Katalaz
Ötanazi
Arkebakteriler
Oksijensiz Solunum Yapan Canlılar
Alpin Çayır
Calvin Döngüsü
Plazmid
Mikrofilament
Virüs Hastalıkları
Peptidoglikan
Rekombinant Dna
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Plasenta
Komünite
Maya Mantarı
Küf Mantarı
Bitki Islahı
Çiçeksiz Bitkiler
Dna Ligaz
Aerob Bakteriler
Aktif Taşıma
Penisilin
Fosfor Döngüsü
Algler
Hidrokarbonlar
Melanin
Boyun Kasları Nasıl Gevşetilir
Asit Çeşitleri
Popüler İçerik
Rekombinant Dna
Rekombinant DNA, Doğada kendiliğinden olması mümkün olmayan, genellikle değişik biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendisli...
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar
Oksijenli solunum yapan canlılar, canlıların bir çok ortak özellikleri vardır. Solunum, hareket, beslenme, boşaltım, üreme, büyüme, hücre yapısı, uyum...
Plasenta
Plaseta, halk arasında bebeğin eşi olarak da adlandırılan, anne karnındaki bebeğin gelişimi için ihtiyaç duyulan her şeyi anneden temin eden ve anne ...
Komünite
Komünite, popülasyonlar dünya üzerinde doğal ortamda farklı olan diğer canlılardan özgür ve bağımsız bir şekilde serbest olarak bulunamaz. Herzaman bi...
Maya Mantarı
Maya Mantarı, hayvan dokuları ve bitki öz suyu dahil olmak üzere nemli ve sulu ortamlarda yaşayan hücreli mantar olarak bilinen mantarlardır. Maya man...
Küf Mantarı
Küf mantarı, aslında hepimizin bir kez bile olsa gördüğü bir canlı türüdür. Genellikle bayatlamış olan ekmeklerde gördüğümüz bu mantarlar, direk olara...
Bitki Islahı
Bitki Islahı, Ekonomik açıdan oldukça büyük bir öneme sahip olan bitkilerin genetik ve stogenetik alanlarından faydalanılarak tür, çeşit, cins ve gene...
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez. Şubat - 2024
